Thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Lạng Sơn đã ban hành Chương trình hành động số 74-CTr/TU ngày 22/3/2023 thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW. Theo đó, có nội dung: “Mục tiêu về quy hoạch, phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn”. Đây là một trong những nội dung quan trọng của Chương trình hành động. Trong khuôn khổ bài viết sau đây sẽ tập trung vào nội dung này.

Thực trạng công tác quy hoạch, phát triển đô thị

Tỉnh Lạng Sơn hiện nay có 15 đô thị trong đó bao gồm 01 thành phố thuộc tỉnh là đô thị loại II (TP Lạng Sơn); 01 đô thị loại IV (Thị trấn Đồng Đăng) và 13 thị trấn thuộc huyện (đô thị loại V). Có 1 đô thị tỉnh lỵ, 10 đô thị huyện lỵ và 04 đô thị chuyên ngành là các thị trấn (Đồng Đăng-Chi Lăng-Na Dương-Nông Trường Thái Bình). Tỷ lệ đô thị hóa từng bước được nâng lên (giai đoạn 2011 đạt khoảng 19%, đến năm 2021 đạt khoảng 23,07%), tuy nhiên so với trung bình cả nước vẫn còn thấp.

Trong những năm qua, các đồ án quy hoạch được thường xuyên rà soát, đánh giá, điều chỉnh bảo đảm phù hợp với các quy hoạch cấp trên và các quy hoạch chuyên ngành khác; ưu tiên triển khai quy hoạch chi tiết tại khu đô thị, Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, các cửa khẩu, các khu đô thị mới. Đến nay toàn bộ các đô thị trên địa bàn tỉnh đã được lập, điều chỉnh quy hoạch chung đô thị (tỷ lệ phủ kín 100%) tuy nhiên tỷ lệ phủ kín quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết còn thấp (khoảng 35%).

UBND tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức lập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn đến năm 2030 và đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch quốc gia Mẫu Sơn đến năm 2040; UBND tỉnh đã phê duyệt 01 đồ án Quy hoạch chung xây dựng Khu công nghiệp Hữu Lũng; phê duyệt 06 đồ án Quy hoạch phân khu xây dựng; toàn bộ các khu vực cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn; Khu công nghiệp Đồng Bành, cụm công nghiệp địa phương số 2, Na Dương, Hợp Thành; Các khu Phi thuế quan, Trung chuyển hàng hóa, khu Chế xuất 1 đã được phê duyệt Quy hoạch chi tiết làm cơ sở triển khai thực hiện các dự án đầu tư và quản lý hoạt động xây dựng.

Hình ảnh minh hoạ

Đối với các đô thị huyện lỵ đã được lập Quy hoạch chung đô thị giai đoạn mới phù hợp với quy hoạch sử dụng đất 2021-2030. Các cấp có thẩm quyền đã tổ chức lập được nhiều các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại các thị trấn Bắc Sơn, Thất Khê, Bình Gia, Hữu Lũng, Đồng Mỏ như Khu đô thị trung tâm, đô thị sinh thái như Khu đô thị Hữu Lũng, Khu đô thị phía Đông thị trấn Đồng Mỏ và Khu đô thị phía Đông Nam thị trấn Đồng Mỏ.

Công tác lập Quy hoạch, xây dựng các đề án nông thôn mới theo chương trình mục tiêu quốc gia ở các cấp đã được tập trung chỉ đạo quyết liệt. Đối với giai đoạn 2011-2020 đã có toàn bộ 100% các xã trên địa bàn tỉnh có quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới, trong đó có 45/207 xã trên địa bàn tỉnh đã có quy hoạch chi tiết khu trung tâm xã; đối với giai đoạn 2021-2030 đến nay trên địa bàn tỉnh đã có 38 xã được phê duyệt quy hoạch chung xây dựng xã; đã có 11 đồ án quy hoạch chi tiết điểm dân cư tại các xã được phê duyệt.

Công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới giúp hoạch định phát triển các không gian trên địa bàn xã một cách toàn diện; là cơ sở để xác định, lập dự án đầu tư xây dựng, kêu gọi đầu tư và quản lý hoạt động xây dựng.

Hình ảnh minh hoạ

Mục tiêu chung về quy hoạch, phát triển bền vững đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045

Đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa và nâng cao chất lượng các đô thị, phát triển đô thị bền vững, hình thành một số đô thị của tỉnh liên kết với đô thị các tỉnh trong vùng trung du và miền núi phía Bắc. Cơ chế, chính sách về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững cơ bản được hoàn thiện. Kết cấu hạ tầng của đô thị, nhất là hạ tầng kỹ thuật khung và hạ tầng xã hội thiết yếu được xây dựng và phát triển đồng bộ, hiện đại. Kinh tế khu vực đô thị tăng trưởng hiệu quả và bền vững. 

Chất lượng sống tại đô thị ở mức cao, bảo đảm đáp ứng cơ bản nhu cầu về nhà ở và hạ tầng xã hội cho cư dân đô thị. Phát triển kiến trúc đô thị hiện đại, xanh, thông minh, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa đặc trưng được giữ gìn và phát huy.

 Mục tiêu cụ thể về quy hoạch, phát triển bền vững đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045

- Đến năm 2025:

+ Tỷ lệ đô thị hoá đến năm 2025 đạt khoảng 30%; tỷ lệ đất xây dựng đô thị trên tổng diện tích đất tự nhiên đạt khoảng 1,5-1,9%; tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt khoảng 11-16%; diện tích cây xanh bình quân trên mỗi người dân đô thị đạt khoảng 6-8m²; diện tích sàn nhà ở bình quân đầu người tại khu vực đô thị đạt 35 m².

+ Toàn tỉnh có 14 đô thị (gồm: 01 đô thị loại II - thành phố Lạng Sơn mở rộng; 12 đô thị loại V hiện hữu, 01 đô thị mới Bắc Lệ - Tân Thành, huyện Hữu Lũng); phấn đấu hoàn thành các tiêu chí chính của đô thị loại II thành phố Lạng Sơn mở rộng và một số tiêu chí đô thị thông minh đối với thành phố Lạng Sơn. 100% các đô thị hiện có và các đô thị mới có quy hoạch chung; 50% diện tích đất xây dựng đô thị, khu chức năng có quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; 90% tổng số xã trên địa bàn tỉnh (khoảng 162 xã) được lập, điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng xã; hoàn thành 06 quy hoạch xây dựng vùng huyện (gồm quy hoạch xây dựng vùng huyện: Đình Lập, Lộc Bình, Hữu Lũng, Chi Lăng, Văn Lãng, Tràng Định); các đô thị và điểm dân cư nông thôn lập quy chế quản lý kiến trúc. Hoàn thành một số khu đô thị đang triển khai và thu hút đầu tư các dự án khu đô thị, khu dân cư mới, khu tái định cư tại các đô thị trên địa bàn tỉnh. Chỉnh trang lại các đô thị hiện hữu. Tỷ lệ các tuyến đường, phố tại các phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị trên địa bàn tỉnh hằng năm tăng lên.

+ Sắp xếp, điều chỉnh mở rộng địa giới hành chính đối với thành phố Lạng Sơn theo Nghị quyết số 81-NQ/TU, ngày 06/7/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã đảm bảo tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định.

+ Hạ tầng mạng băng rộng cáp quang phủ trên 80% hộ gia đình, tỷ lệ dân số trưởng thành có điện thoại thông minh đạt 80%, hoàn thiện chỉnh trang, bó gọn cáp ngoại vi viễn thông 100% các trục đường chính của đô thị, đồng thời bổ sung mục tiêu ngầm hóa hệ thống điện tại các khu công nghiệp, khu dân cư, khu đô thị, tuyến đường mới để đảm bảo ngầm hóa đồng bộ hệ thống điện và hạ tầng viễn thông.

- Đến năm 2030:

+ Tỷ lệ đô thị hoá đến năm 2030 đạt khoảng 40%; tỷ lệ đất xây dựng đô thị trên tổng diện tích đất tự nhiên đến năm 2030 đạt khoảng 1,9-2,3%; tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt khoảng 16-24%; diện tích cây xanh bình quân trên mỗi người dân đô thị đạt khoảng 8-10m²; diện tích sàn nhà ở bình quân đầu người tại khu vực đô thị đạt tối thiểu 35m²  trở lên; phấn đấu xây dựng thành phố Lạng Sơn trở thành đô thị thông minh, kết nối với mạng lưới đô thị thông minh của khu vực và quốc gia.

+ Số lượng đô thị toàn tỉnh có 17 đô thị (gồm: Phấn đấu đạt một số tiêu chí của đô thị loại I - thành phố Lạng Sơn là đô thị thông minh; 03 đô thị loại IV: Đô thị Hữu Lũng, đô thị Đồng Mỏ - Chi Lăng, đô thị Lộc Bình; 13 đô thị loại V); hoàn thành 100% quy hoạch xây dựng vùng huyện; 100% các đô thị và điểm dân cư nông thôn lập quy chế quản lý kiến trúc; 100% diện tích đất xây dựng đô thị, khu chức năng có quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; 100% xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới được lập, điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng xã. Tiếp tục hoàn thành một số khu đô thị đang triển khai và thu hút đầu tư các dự án khu đô thị, khu dân cư mới hiện đại, xanh, sạch và văn minh, chỉnh trang các đô thị hiện hữu.

+ Sắp xếp, thành lập thị xã Hữu Lũng trên cơ sở huyện Hữu Lũng và các đơn vị hành chính liền kề; sắp xếp đối với cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định.

+ Tỷ lệ hộ gia đình được phủ mạng Internet băng rộng cáp quang đạt 100%; tỷ lệ dân số trưởng thành có điện thoại thông minh đạt 95%.

- Tầm nhìn đến năm 2045:

Tỷ lệ đô thị hóa tối thiểu bằng tỷ lệ đô thị hóa trung bình của cả nước. Hệ thống đô thị liên kết thành mạng lưới đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa các khu vực, có khả năng chống chịu, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi trường, kiến trúc tiêu biểu giàu bản sắc, xanh, hiện đại, thông minh. Cơ cấu kinh tế khu vực đô thị phát triển theo hướng hiện đại với các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm tỉ trọng lớn phù hợp với định hướng quy hoạch tỉnh; phát triển du lịch và nông lâm nghiệp; khai thác hiệu quả và bền vững các công trình văn hóa, lịch sử. Hoàn thiện các tiêu chí đô thị loại I của thành phố Lạng Sơn đến năm 2045. Nghiên cứu, sắp xếp, thành lập thị xã Lộc Bình trên cơ sở huyện Lộc Bình và các đơn vị hành chính liền kề; sắp xếp thành lập các thị trấn mới tại các huyện theo định hướng quy hoạch hệ thống đô thị đến năm 2045 tỉnh Lạng Sơn.

Hình ảnh minh hoạ

Các nhiệm vụ và giải pháp thực hiện

Chương trình hành động số 74-CTr/TU ngày 22/3/2023 thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW đã đưa ra nhiệm vụ và giải pháp thực hiện nhằm tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Ngoài ra, chương trình cũng đặt ra các mục tiêu cụ thể như thực hiện cơ chế chính sách trong quá trình đô thị hoá, nâng cao chất lượng quy hoạch đô thị, tập trung xây dựng hệ thống đô thị toàn tỉnh bền vững và đồng bộ về mạng lưới, phát triển nhà ở và hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý đô thị và chất lượng cuộc sống đô thị, và đẩy mạnh huy động nguồn lực trong công tác lập quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị. 07 nhóm nhiệm vụ và giải pháp thực hiện đó là:

Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thực hiện cơ chế chính sách trong quá trình đô thị hoá, công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững. Nâng cao chất lượng quy hoạch đô thị đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý và phát triển đô thị bền vững. Tập trung xây dựng phát triển hệ thống đô thị toàn tỉnh bền vững và đồng bộ về mạng lưới. Phát triển nhà ở, hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý đô thị và chất lượng cuộc sống đô thị, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, an ninh, an toàn và trật tự đô thị. Đẩy mạnh huy động nguồn lực trong công tác lập quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị.

                                                                 Vũ Đạo Huân – Văn phòng Sở